GEÇİCİ KORUMA KAPSAMINDA ÇALIŞMA İZNİ VE İŞE GİRİŞ
Geçici Koruma;
ülkesinden ayrılmaya zorlanmış ve ayrıldığı ülkeye geri dönemeyen, acil ve
geçici koruma bulmak amacıyla sınırlarımıza gelen vatandaşlara sağlanan
korumayı ifade etmektedir.
Ülkesinden kaçarak Türkiye’ye gelen Suriyeli vatandaşların
çoğu çalışma izni olmadan kayıt dışı olarak çalışmaktadır. Bu kayıt dışı
çalışmayı önlemek ve iyi koşullarda çalışmalarını sağlamak için ’’Geçici
Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik’’ düzenlenmiştir.
Bu
yazımızda Geçici koruma kapsamında işçi çalıştırmak için ne gibi şartlar ve
aşamaları olduğu üzerinde duracağız.
Geçici
Koruma için çalışma başvurusu işveren tarafından yapılır. Bu başvuru da; E-Devlet
Kapısı üzerinden (www.turkiye.gov.tr
veya www.csgb.gov.tr/uigm) online olarak yapılır. Fakat burada
önemli bir husus ; izin başvurusu yapıldıktan sonra gerekli alanlar vs.
doldurulduktan sonra E-imza ile
onaylanması gerekir. Bir de işyeri kaydı yaparken KEP(Kayıtlı Elektronik Posta) adresi gerekir. Sorun yaşamamak için E-imza ve kep adresimizin olması
gerekir.
Çalışma izni alabilmek için
Yabancının;
*Geçici koruma kapsamında
olduğunu belirten kimlik belgesinin/yabancı tanıtma belgesinin ve yabancı
kimlik numarasının olması gerekmektedir.
*Çalışma
izni başvurusunun yapıldığı tarih itibariyle en az altı aylık geçici koruma
süresini doldurması gerekecektir.
*İşçinin
kalma hakkı verildiği ilde çalışması gerekmektedir.
*Eğer
işçinin daha önce başka bir işverenin yanında çalışmak üzere izni varsa ya da
sonuçlanmayan bir başvurusu varsa tekrardan başvuru yapılamaz.
Çalışma izni İşlemlerine başlarken;
Yabancıların
98 ile başlayan numaraları ile http://www.goc.gov.tr/gecicikoruma/Pages/YabanciKimlikSorgulama.aspx
adresinden sorgulama yapılarak 99
ile başlayan kimlik numaraları öğrenilebilir.
İşlemlere
bundan sonra 99 ile başlayan kimlik numarasıyla devam edilecektir.
Başvurunun
E-Devlet Kapısı üzerinden (www.turkiye.gov.tr veya www.csgb.gov.tr/uigm) online olarak yapıldığını söyledik.
Sisteme
kayıtlı olmayan işveren, işyeri kaydı oluşturarak oradaki seçeneklerden uygun
olanı seçer. Bu seçenekler:
Ev
hizmetleri, yeni işyeri, kendi nam ve hesabına çalışan yabancılar, ikili
anlaşmalar kapsamında işyeri vs. gibi seçeneklerdir. İşletmenize bir yabancı
işçi alacağınızı düşünerek,
yeni işyeri
seçeneğini seçtiğimizde burada firmaya ait olan SGK tescil numarasını
yazdığımızda işyerine ait firma bilgileri adres ve Nace kodu otomotik gelir. Kep
adresi doğrulama kısmında işyerinize ait olan kep adresi yazılır. Diğer boş seçenekler kısmı doldurulur ve işyerine
ait belgeler sistemden yüklenir. Bu belgeler; işletmenin bilançosu, ticaret
sicil gazetesi ve faaliyet belgesidir.
İşyerinde
çalışacak yabancı Türk çalışanlarının
yüzde onunu geçemez. Bu şartta cinsiyet ayırımı yoktur. Eğer hiç çalışanı
yoksa işyerinin ilk çalışanı yabancı olabilir. Bu hususları doğru
yürüttüğümüzde başvuru işlemleri daha kolay gerçekleşir.
Başvuru yaparken;
Taraflarca
belirli süreli iş sözleşmesi hazırlanır. Bu sözleşme hem Arapça hem Türkçedir
ve sözleşmede yazan ücret asgari ücretin altında olamaz. Sözleşme; https://www.csgb.gov.tr/uigm/contents/belgeler/sozlesmevedilekceornegi/
adresinden
temin edilebilir.
Yabancıya
ait son altı aylık 1 adet vesikalık fotoğrafında hazır bulunması gerekir.
İşletme,
Sistemde İşveren kaydını yaptıktan sonra
işlem yapacağı işyerini seçer ve o işyeri üzerinden işleme devam eder. En az 6
ay süreli ve ikamet tezkeresi bulunan kişinin kimlik bilgileri yazılıp bilgiler
getirilir. Orada doldurulması gereken genel bilgilerde doldurulur. Bunlar:
ücret, görev alanları, çalışma tipi, bu işçiyi tercih etme sebepleri vs.
bilgilerdir. İş sözleşmesi hazır olduktan sonra
taranıp
belge yükleme kısmında sisteme yüklenir. Aynı şekilde işçinin fotoğrafı da
sisteme yüklenir. Sonuç sekmesine gelince E-imza
ile kaydet butonu ile kaydedilir, başvuru tamamlanır.
Yaptığımız başvuruları takip etmek için;
Ekranda tamamlanan başvurular ve tamamlanmayan
başvurular şeklinde sekmeler vardır. Tamamlanan
başvuruları tıkladığımızda sırayla :Değerlendirme aşamasındaki başvurular, Sonuçlanmış
başvurular, Harç takip, Eksik evrak takip sekmeleri bulunmaktadır.Eksik evrağımız
yoksa kısa süre içinde harç takibi
kontrolü yapılır. Harç tutarı sisteme düştüğünde bunu ödemek için T.C. Ziraat
bankalarına yada İş bankalarına müracaat edilir. 9130 YBN ÇLŞ İZHR. 9267
YBN ÇLŞ DEĞK. kodlarıyla harç
yatırılır. Harç yatırıldıktan sonra kısa süre sonra çalışma izni onaylanmış
olur. İzin çıktıktan sonra
işveren
normal Türk işçisi gibi yabancının sigorta girişini yapabilir. Yabancıya da
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan geçici çalışma kimlik kartı gelir.
Çalışma izni bir yıl olarak çıkmışsa ve
bir sonraki yıl aynı işçiyi çalışmaya devam ettirmek isterseniz gelecek yıl aynı
işlemleri yeniden yapmak gerekir. Çalışma İzini bitimine 60 gün kala tekrardan başvuru yapılabilir. İşlemler devam ederken yani çalışma izni henüz değerlendirme yada
onay aşamasındayken işçinin çalışma izni biterse, izin süresi bitiminden
itibaren 45 gün daha işçiyi
çalıştırabiliriz. Çalışma izni çıkarsa eğer işçinin sgk sı normal devam eder.
