Ahmet Durmuş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
ahmetdurmuss@hotmail.com
http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/ahmetdurmus/013/
Defter-Beyan Sistemi Nedir? Sistemi Kullanmak için Kullanıcı Kodu ve Şifre Nasıl Alınır? Sistem Üzerinden Hangi Beyannameler Gönderilebilir?
Serbest meslek kazancı elde eden mükelleflerin,
İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin,
Basit usule tabi olan mükelleflerin,
kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, bu mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerinin elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen bir sistemdir.
Sistemi Kullanmak İçin Başvuru Yapmak Gerekiyor mu?
Defter-Beyan Sistemini kullanması zorunlu olan mükelleflerin, sistemi kullanmaya başlayacakları takvim yılından önceki yılın son gününe kadar (bu gün dahil) www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden veya gelir vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesi aracılığıyla başvuru yapmaları gerekmektedir. Mükellefler bu başvuruyu kendileri yapabileceği gibi, aralarında aracılık ve sorumluluk sözleşmesi imzaladıkları meslek mensupları aracılığıyla da yapabileceklerdir.
Sistemi Kullanmak Zorunlu mu?
Defter-Beyan Sistemini;
Basit usule tabi mükellefler ile serbest meslek erbapları (noterler ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar hariç),
Serbest meslek kazanç defteri yanında işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler,
İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler,
kullanmak zorunda olup, bu mükellefler;
1/1/2018 ve 1/1/2019 tarihinden itibaren sistemi kullanmaya başlamışlardır.
Sisteme Nereden ve Nasıl Giriş Yapılır?
Defter-Beyan Sistemine www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden kullanıcı kodu veya Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası (TCKN) ve şifre bilgileri kullanılarak giriş yapılacaktır.
Sistemi Kullanmaya Yetkili Olanlar Kimlerdir?
Serbest meslek kazancı elde eden ve 3568 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat düzenlemeleri uyarınca vergi beyannamelerini meslek mensuplarına;
İmzalatmak zorunda olan mükelleflerden,
Kendisine elektronik beyanname gönderebilmek için kullanıcı kodu, parola ve şifre verilenlerin kendileri veya meslek mensupları tarafından,
Diğerleri için meslek mensupları tarafından,
İmzalatma yükümlülüğü olmayan mükelleflerden,
Kendisine elektronik beyanname gönderebilmek için kullanıcı kodu, parola ve şifre verilenlerin kendileri veya meslek mensupları tarafından, Diğerleri için meslek mensupları tarafından, yapılabilecektir.
Basit Usule Tabi Mükelleflerin Başvurularını Kimler Yapabilir?
Basit usule tabi mükellefler başvurularını;
Kendileri,
Aralarında 486 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin ekinde (Ek:1) yer alan “Defter-Beyan Sistemi Kullanımı Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi (Meslek Odaları ile Basit Usulde Vergilendirilen Üyeleri İçin)” düzenledikleri meslek odaları,
340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan “Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi” imzaladıkları meslek mensupları, aracılığıyla yapabileceklerdir.
Sistemde Neler Yapılabilir?
Sisteme giriş yapılarak;
Gelir ve giderler elektronik ortamda kaydedilebilir, Defterler bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturabilir ve saklanabilir, Beyannameler hazırlanarak onaylanabilir, Fatura ve serbest meslek makbuzu gibi belgeler elektronik ortamda düzenlenebilir.
Sistemi Kullanmak için Kullanıcı Kodu ve Şifre Nasıl Alınır?
Sisteme giriş sırasında kullanılacak şifre bilgisi, mükellef veya noterden yetkilendirdiği kişi tarafından gelir vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine yapılacak başvuru ile alınabilecektir.
Şifrenin vergi dairesinden talep edilmesi sırasında vergi dairesi, müracaat anında sistemden üretilecek şifreyi ihtiva eden kapalı zarfı teslim tutanağı karşılığı mükellef veya yetkilendirdiği kişiye verecektir.
Sistemin kullanılması için mükellef, meslek mensubu ya da meslek odası tarafından kullanıcı kodu ve şifre teminine yönelik olarak yapılan başvuruların değerlendirilmesinde, 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile elektronik beyanname uygulamasına ilişkin ilgili diğer mevzuat dikkate alınacaktır.
Sistem Üzerinden Hangi Beyannameler Gönderilebilir?
Basit usule tabi mükellefler, İşletme hesabı esasına tabi mükellefler ve Serbest meslek erbapları;
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi,
Muhtasar Beyannamesi,
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi,
Katma Değer Vergisi Beyannamesi,
Geçici Vergi Beyannamesi,
Damga Vergisi Beyannamesi,
Özel Tüketim Vergisi Beyannamesi (IV Sayılı Liste)’nin, sistem üzerinden gönderebileceklerdir.
Defter-Beyan Sisteminde Defterler Nasıl Muhafaza Edilecek?
Sistem üzerinden tutulan defter ve kayıtların muhafaza yükümlülüğü Gelir İdaresi Başkanlığına aittir. Başkanlık mükellef, meslek mensubu ya da meslek odası tarafından girilen kayıtları ve bu kayıtlardan hareketle oluşan defterleri elektronik ortamda muhafaza edecek ve mükelleflerin kullanımına hazır halde bulunduracaktır.
Sistem Üzerinden Elektronik Ortamda Fatura veya Serbest Meslek Makbuzu Düzenlenmesi Zorunlu Mudur?
Sistem fatura veya serbest meslek makbuzlarının elektronik ortamda düzenlenmesine yönelik bir zorunluluk getirmemektedir. Söz konusu belgelere yönelik olarak ilgili mevzuat düzenlemeleri kapsamında, isteyen mükelleflerin sistem üzerinden belge düzenlemesi söz konusu olabilecektir.
Sistemin Avantajları Nelerdir ?
Sistemin mükelleflere sağladığı en önemli avantaj, bir muhasebe programına ihtiyaç duyulmaksızın internetin olduğu her yerden vergisel ve ticari işlemlerin elektronik ortamda kayıt altına alınabilmesidir.
Defter-Beyan sistemiyle ayrıca;
Kırtasiyeciliği azaltması,
Defter tasdikine ihtiyaç duyulmaması,
Defterleri muhafaza etmeye yönelik maliyetlerin söz konusu olmaması ile fatura ve makbuz gibi belgelerin elektronik olarak düzenlenebilmesi gibi imkânlar sayesinde yükümlülüklere ilişkin bürokratik işlemlerin ve uyum maliyetlerinin azaltılması,
Kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi,
Vergiye gönüllü uyum seviyelerinin artırılması, sağlanmaktadır.
Kaynak: Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı Mayıs 2019 Yayın No : 317
