VERGİ HATALARINDA DÜZELTME İŞLEMLERİ
Vergi Hatası Nedir?
Vergi hatası, vergi ile ilgili hesaplarda veya
vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi
istenmesi veya alınmasıdır.
Vergi Hatalarının Düzeltilmesi İşlemi
Nedir?
Vergi hatasının düzeltilmesi, yargı yoluna gidilmeksizin
vergi hatalarının mükellefin başvurusu üzerine veya kendiliğinden vergi dairesi
tarafından düzeltilmesidir.
Vergi hatalarının düzeltilmesi vergilendirme sürecini
kısaltan bir işlemdir.
Vergi hatası bulunduğunun tespiti halinde, düzeltme
yapıldığı ölçüde vergi borcu ortadan kalkar.
Vergi Hataları Nelerdir?
Vergi hataları, hesap hataları ve vergilendirmede yapılan
hatalar olmak üzere ikiye ayrılır.
Hesap Hataları Nelerdir?
Ø Matrah
Hataları: Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi,
ihbarname ve matraha ait rakamların veya indirimlerin eksik veya fazla
gösterilmiş veya hesaplanmış olmasıdır.
Düzeltme konusu olacak matrah hatası, yalnızca yukarıda
belirtilen belgelerde yapılan hataları kapsar. Bu belgelerin dayanağı olan
defter ve belgelerdeki hatalar düzeltme konusuna girmez .
Ø Vergi
Miktarında Hatalar: Vergi oran ve tarifelerinin yanlış
uygulanması, mahsupların yapılmamış veya yanlış yapılmış olması, verginin eksik
veya fazla hesaplanmış veya gösterilmiş olmasıdır.
Ø Verginin Mükerrer Olması: Aynı vergi
kanunu uygulanarak, belli bir vergilendirme dönemi için, aynı matrah üzerinden
bir defadan fazla vergi istenmesi veya alınmasıdır.
Vergilendirme Hataları Nelerdir?
Ø Mükellefin
Şahsında Hata: Bir verginin gerçek borçlusu yerine başka bir kişiden istenmesi
veya alınmasıdır.
Ø Mükellefiyette
Hata: Açık olarak vergiye tabi olmayan veya vergiden muaf bulunan kimselerden
vergi istenmesi veya alınmasıdır.
Ø Mevzuda
(Konuda) Hata: Açık olarak verginin konusuna girmeyen veya vergiden müstesna
bulunan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi
istenmesi veya alınmasıdır.
Ø Vergilendirme
veya Muafiyet Döneminde Hata: Aranan vergi ile ilgili vergilendirme döneminin
yanlış gösterilmesi veya süre itibariyle eksik veya fazla hesaplanmasıdır.
Düzeltmeye Yetkili Makam Neresidir?
Vergi hatalarının düzeltilmesinde karar verme yetkisi vergi
dairesi müdürüne aittir. Bu hatalar düzeltme fişine dayanılarak düzeltilir.
Vergi Hataları Nasıl Düzeltilir?
Vergi hatalarının düzeltilmesi iki şekilde yapılmaktadır.
Ø Re’sen
Düzeltme: İdarece tereddüde imkan vermeyecek derecede açık olan
hatalar vergi dairesince vergi dairesi müdürünün kararıyla re’sen
düzeltilebilir. Bu düzeltme, mükellefin lehine ya da aleyhine olabilir.
Ø Mükelleflerin
Talebi Üzerine Düzeltme: Mükellefler, vergilendirme işlemlerindeki
hataların düzeltilmesini vergi dairesinden yazılı bir şekilde talep
edebilirler. Söz konusu talebin vergi dairesince uygun bulunması halinde
düzeltme işlemi yapılır. Uygun görülmeyen hallerde ise durum mükellefe yazı ile
tebliğ olunur.
Düzeltme talebini içeren dilekçeler, vergi alacağının
doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak 5 yıl içinde
verilmelidir.
Vergi hatalarının düzeltilmesinde tutar olarak herhangi bir
sınırlama getirilmemiştir.
Düzeltme İşlemi Sonrasında Yapılan
İşlemler Nelerdir?
Mükellef lehine yapılan düzeltmelerde, mükellefe düzeltme
fişinin bir örneği tebliğ edilir. Tahakkuk fişi veya ihbarname, düzeltilen
tutar dışında kalan kısmı ile geçerliliğini korur.
Mükellefin, düzeltme fişinin kendisine tebliğ edildiği
tarihten itibaren 1 yıl içinde nakden iade veya mahsup talebi için vergi
dairesine müracaat etmesi şarttır. Mükellef vergi dairesine bu alacağı için
bahsedilen sürede müracaat etmediği takdirde, alacak hakkı ortadan kalkar.
Mükellef aleyhine yapılmış düzeltme işleminde ise ilave
verginin ve/veya cezanın mükellefe tebliği zorunludur.
Kendi aleyhlerine düzeltme yapılan mükelleflerin düzeltmeye
karşı vergi mahkemesinde dava açma hakları saklıdır.
Düzeltme Talebinin Reddedilmesi
Sonucunda Mükelleflerin Yasal Hakları Nelerdir?
Vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra
yaptıkları düzeltme talebi reddolunan mükellefler
şikayet yoluyla Hazine ve Maliye
Bakanlığına başvurabilirler.
Bu kapsamda olan başvurular il özel idare vergileri
hakkında valiliğe, belediye vergileri hakkında ise belediyeye yapılır.
Şikayet yoluyla düzeltme dilekçesini takiben 60 günlük süre
içinde Bakanlığın cevap vermemesi halinde istek reddedilmiş sayılır. İdarenin
şikayeti reddetmesi ya da altmış günlük süre içinde cevap vermemesi (zımni red)
halinde dava açma süresi içinde, vergi mahkemelerine dava açılabilir.
60 günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse,
mükellef bu cevabı talebin reddi sayarak kesin cevabı beklemeden dava açabilir.
Ancak bu durumda, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren 6 aylık hak
düşürücü süreyi geçemez. Diğer taraftan mükellef kesin cevabı beklemeyi de
tercih edebilir ve bu durumda kesin cevap verildiği tarihten itibaren 30 gün
içinde vergi mahkemesinde dava açabilir.
Düzeltme talebinin reddi üzerine davanın açılması gereken
mahkeme, düzeltilmesi istenen vergileri tarh eden, cezayı kesen ve tahakkuk
ettiren vergi dairesinin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesidir.
Şikayet yoluyla düzeltme talebi üzerine Hazine ve Maliye
Bakanlığı mükellefin düzeltme talebini değerlendirerek düzeltme yapılması
gerektiği sonucuna ulaşırsa, düzeltme işlemlerinin yapılması için ilgili Vergi
Dairesi Başkanlığına veya Defterdarlığa durumu yazı ile bildirir.
Vergi hatasının düzeltilmesi sonucunda mükellefe iade
edilmesi gereken bir tutarın ortaya çıkması halinde, düzeltmeye ilişkin
düzeltme fişinin tebliğ tarihinden itibaren, mükellefin söz konusu tutarı almak
için 1 yıl içinde müracaat etmesi şarttır. Aksi takdirde, bu hakkı ortadan
kalkar.
Düzeltme Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Vergi hatalarının düzeltilmesi 5 yıllık zamanaşımına tabi
olmakla birlikte, düzeltme zamanaşımı süresi;
Ø Zamanaşımı
süresinin son yılı içinde tarh ve tebliğ edilen vergilerde hatanın yapıldığı,
Ø İlan
yolu ile tebliğ edilip vergi mahkemesinde dava konusu yapılmaksızın tahakkuk
eden vergilerde mükellefe ödeme emrinin tebliğ edildiği,
Ø İhbarname
ve ödeme emri ilan yoluyla tebliğ edilen vergilerde 6183 sayılı Kanuna göre
haczin yapıldığı, tarihten başlayarak 1 yıldan aşağı olamaz.
KAYNAK:
Mükellef
Hizmetleri Daire Başkanlığı
Yayın No:321
