Azalan Bakiyeler Yöntemine Göre Amortisman Ayırma Örneği

Bilanço esasına göre defter tutan işletmeler, normal ve azalan bakiyeler yönteminden birini serbestçe uygulayabilmektedirler.

Amortisman ayırmada azalan bakiyeler yöntemi, hızlandırılmış amortisman yöntemi olarak da isimlendirilir.

Azalan bakiyeler yönteminde, yıllık amortisman tutarı, önceki yıllarda ayrılan birikmiş amortismanlar, varlığın maliyet değerinden düşülerek kalan değer üzerinden hesaplanmaktadır. Varlığın ekonomik ömrünün son yılında kalan değer, son yılda tamamen itfa edilir.

Azalan bakiyeler yöntemi, amortismana tabi duran varlıkların maliyetinin ilk yıllarda daha fazla, son yıllarda daha az tutarda yok edilmesini sağlar.

Bu yönteme ilişkin temel varsayım, duran varlıkların aktife girdiği ilk yıllarda daha fazla değer kaybına uğradıkları, sonraki yıllarda ise değer kaybının giderek azalan oranda gerçekleştiğidir.

Azalan Bakiyeler Yöntemine Göre Amortisman ayırma Örneği: (maliyeti 20.000 TL, faydalı ömrü 5 yıl)

1.yıl: 20.000x%40=8.000
2. yıl (20.000-8.000)x%40=4.800
3. yıl (20.000-8.000–4.800)X%40=2.880
4. yıl (20.000-8.000–4.800–2.880)X%40=1.728
5 . yıl 20.000-8.000–4.800–2.880–1.728)=2.592
Toplam amortisman: 20.000

Azalan bakiyeler yöntemine göre normal amortisman yöntemine ayrılması amortisman oranının iki katı esas alınmaktadır. Örneğin faydalı ömür beş yıl olduğu için normal amortisman yöntemine göre amortisman oranı 1/5=0,2 veya %20’dir. Azalan bakiyelerde bunun iki katını esas alıyoruz: %40. Ancak takip eden yıllarda önceki ayrılan amortisman tutarını amortismana tabi iktisadi kıymetin değerinden düşüp kalan tutara artırılmış oranı uyguluyoruz. Son yıl ise kalan tutarın tamamını amortisman tutarı olarak dikkate alıyoruz.

Azalan Bakiyeler Yönteminden Normal Amortisman Yöntemine Dönmek

Bilanço esasına göre defter tutan işletmeler, amortisman hesaplama yöntemlerinden birisini başlangıçta serbestçe seçebilirler. İşletmeler normal amortisman yöntemini seçtiklerinde, izleyen dönemlerde bu yöntemi değiştiremezler. Ancak başlangıçta azalan bakiyeler yöntemi seçildiğinde, izleyen dönemlerde normal amortisman yöntemine geçilebilmektedir.

Azalan bakiyeler yönteminden normal amortisman yöntemine geçilmesi halinde, duran varlığın henüz amorti edilmemiş kısmı, kalan amortisman süresine bölünmek suretiyle eşit tutarlarda amorti edilecektir.

Dr. Hasan AYKIN

vergidosyasi.com

Amortisman Nedir? Amortismanın Konusu nedir?

İşletmede bir yıldan daha fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya
kıymetten düşmeye maruz bulunan gayri menkullerle gayri menkul gibi
değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edavat, mefruşat, demirbaş ve sinema
filmlerinin iktisadi kıymetleri değerlemeye ilişkin esaslara göre tespit edilen
değerinin VUK hükümlerine göre yok edilmesi amortisman konusunu oluşturur.

İlgili mevzuat gereğince sözleşme süresinden sonra bedelsiz olarak devlete veya devletçe tensip olunan bir teşekküle veya belediyeye intikali öngörülen amortismana tabi iktisadi kıymetlerden (sözleşme süresinde yenilenmesi gerekenler hariç) sermayenin veya
özel maliyet bedellerinin itfası hükümlerine göre amortismana tabi tutulanlar, genel
hükümler uyarınca ayrıca amortismana tabi tutulmazlar. (VUK Mad. 313)
Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli
şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri hariç olmak
üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin aktife girdiği hesap dönemi için ay kesri tam
sayılmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayrılır. Amortisman ayrılmayan
süreye isabet eden bakiye değer, itfa süresinin son yılında tamamen yok edilir. (VUK
Mad. 320)
Amortisman Sınırı değeri (2019 Yılı için 1.200.-TL) aşmayan peştemallıklar
ile işletmede kullanılan ve değeri 1.200.-TL aşmayan alet, edevat,
mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya
gider yazılabilir. İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edenlerde bu had
topluca dikkate alınır. (VUK Mad. 313)